Coaching is een vorm van persoonlijke begeleiding op basis van een gelijkwaardige één-op-één-relatie. De coachee leert, de coach ondersteunt en begeleidt dit leerproces. Binnen het coachingstraject worden de doelen vooraf bepaald. Doel van de coaching is het vergroten van de persoonlijke effectiviteit van de coachee. Coaching van groepen is echter ook mogelijk. De coach zoekt dan naar collectieve patronen in gedrag en denken in de groep.
Er zijn veel vormen van begeleiding die elementen van coaching in zich hebben. Hieronder volgt een niet volledige opsomming.
Coach is het Franse en later (rond 1500) Engelse woord voor een wagen om mensen te transporteren van de ene naar de andere plaats. Het besturen van een koets werd coaching genoemd. De bron van het werkwoord ‘to coach’ is echter het vervoeren van een gewaardeerd, of waardevol persoon van waar hij was naar waar hij wil zijn. Rond 1840 werd het woord coach voor het eerst gebruikt bij de universiteit van Oxford Engeland, om een privé-leraar aan te duiden die studenten voorbereidde op een tentamen. In 1889 wordt de term voor het eerst genoemd in de sportwereld om iemand die een roeiteam begeleidde aan te duiden. In de jaren 80 van de 20e eeuw werd het woord coaching geïntroduceerd in het zakelijke spraakgebruik. In 1988 was coaching ingeburgerd. Het Amerikaanse Forbes Magazine verscheen toen met een artikel over Coaching genaamd: Sigmund Freud ontmoet Henry Ford.
Gesprekken tussen ‘coach’ en ‘gecoachte’ hebben een concreet doel. En wel, iets willen en kunnen wat de gecoachte voorheen niet kon. Een nieuw gedrag kunnen vertonen dus. Managers zouden zeggen: van ‘niet- naar wel competent handelen’ , van ‘onzeker naar zeker optreden’ of van ‘ongezond naar gezond denken’.
Coaching is : Motivatie opgang brengen om te veranderen. De ‘gecoachte’ maakt altijd het onderstaande proces van leren door: Van “Onbewust Onbekwaam” naar “Bewust Onbekwaam” en dan naar “Onbewust Bekwaam” en uiteindelijk wordt het “Bewust Bekwaam” handelen.
Kort en bondig: de coach stelt voornamelijk vragen en spiegelt de antwoorden. Het is de bedoeling om de ander aan het denken te zetten die daardoor in beweging komt! Dus een verschuiving van denken naar doen. “Van stollen naar stromen”.
Doelformulering is bedoeld om na te denken over hetgeen de gecoachte anders wil. Verheldering van doel en context door specifiek te zijn over plaats, tijdstip en mensen met wie die persoon het doel wil bereiken maakt het tastbaar / waarneembaar. Erg concreet dus. Ook het in kaart brengen van het specifieke gedrag van de gecoachte in die context , de mogelijke effecten en de koppeling aan de eigen waarden is van belang.
Het antwoord op de dan volgende vraag van ‘wat de gecoachte tegenhoudt ofwel belemmert’ om naar het doel toe te bewegen, brengt de gevoelde hindernis naar de oppervlakte.
Toekomst visualisering laat een beeld ontstaan met aantrekkingskracht. Iets om naar toe te werken! Iets om naar uit te zien! Mensen worden zo gestimuleerd om te bewegen in de richting van een aantrekkelijk toekomstbeeld. Dit beeld wordt over het beeld van angst en vast zitten heen geplakt. Of anders gezegd op de achtergrond geplaatst terwijl het aantrekkelijke toekomst beeld op de voorgrond wordt geplaatst.
Lessen uit het verleden. Welke aanleiding ligt ten grondslag aan de situatie die op dit moment is ontstaan? Welk afschrikwekkend beeld heeft iemand en wil hij dit vermijden? Wat is het proces in iemands leven dat telkens terugkomt? Wat zijn herkenbare patronen.
Het benodigd zelfbeeld. De wijze waarop iemand zichzelf ziet beïnvloedt zijn/haar gedrag. De wereld kan een gevaarlijke plek zijn om te leven wordt vaag geloofd en de rol van slachtoffer is snel aangenomen. Het zelfbeeld als hulpverlener is wellicht dezelfde als die van slachtoffer. Immers als je jezelf als hulpverlener ziet dan kan dat als je de ander als slachtoffer ziet. En wat je kunt zien is altijd voor een deel een reflectie van jezelf.
Zelfbeeld laat zich het gemakkelijkst vangen in metaforen. Het domein van het verhalen vertellen is dan ook de meest aangewezen plek om met dit aspect van coaching aan de slag te gaan. Het zelfbeeld in een verhaal vervatten is een van de methoden om verandering teweeg te brengen.
Het antwoord op de dan volgende vraag van ‘wat de gecoachte tegenhoudt ofwel belemmert’ om naar het doel toe te bewegen, brengt de gevoelde hindernis naar de oppervlakte.
